Lezingen: Wijsheid 7, 7-11; Hebreeën 4, 12-13; Marcus 10, 17-30.
Het hebben van eigendom, het bezitten van geld en goed is voor ons vanzelfsprekend. Hoe vanzelfsprekend en belangrijk dat is wordt zichtbaar als het ons of medemensen wordt afgenomen, ontnomen of als we er afstand van moeten doen. Dat kan gebeuren door een natuurramp, zoals deze week door de orkaan, die over Florida trok; maar dat kan ook gebeuren door menselijk toedoen: door gevolgen van oorlogen, dagelijks zichtbaar op de TV. Slachtoffers raken alles kwijt raken en hebben alleen nog de kleding die ze op dat moment dragen. Vreselijk toch. Bezit is een grondrecht van de mens, individueel en gezamenlijk. We moeten het samen delen. Ook voor ons als gelovigen is dat zo. God heeft ons de aarde in bezit gegeven opdat we haar goed zouden beheren, ieder van ons zijn/haar deel. In het menselijk geweten ligt dan ook verankerd, dat men iemands bezit moet respecterent, omdat het bij hem/haar hoort. Het is vaak de basis waarvan en waarmee hij/zij leeft. Een van onze Bijbelse ‘Tien Geboden’ luidt: ‘Ge zult niet stelen’, ‘niet begeren wat een ander toebehoort’. Oorlog is voor de slachtoffers funest. Maar ook diefstal, beroving, aftroggeltrucs, aanslagen op iemands bezit zijn in strijd met het grondrecht van de mens op bezit. ‘Bezit’ valt echter niet alleen materieel te verstaan. Ook aantasting van iemands goede naam, zo gemakkelijk tegenwoordig -ook via internet- valt onder aantasting van iemands ‘bezit’. Het heeft vaak grote gevolgen voor iemands levensgeluk.
Welnu, de Schriftlezingen van vandaag sporen ons aan nog wat verder te kijken dan ‘bezit’ en ons de vraag te stellen: maakt bezit ons uiteindelijk gelukkig of zijn er belangrijker waarden? Waarden, die ons helpen uit te groeien tot mensen zoals bedoeld door God, ‘naar Zijn beeld en gelijkenis’ geschapen; vrije kinderen van God, niet gevangen door streven naar macht, invloed en bezit? Koning Salomo, opvolger van zijn vader David, bidt om wijsheid. Hij is jong en heeft bij het besturen van land en volk met vele problemen te maken, die inzicht en doorzicht vereisen. Hij moet een juist oordeel kunnen vellen en de hem toevertrouwde mensen tot saamhorigheid brengen, tot solidariteit en liefdevol handelen, vooral t.a.v. de minder bedeelden. Wijsheid verkiest hij verre boven bezit en macht. Hij bidt om wijsheid. Dat kunnen wij ook t.a.v. de omstandigheden waarin ieder van ons leeft.
In het Evangelie van Marcus vraagt een man aan Jezus wat zijn bestaan werkelijk zin en waarde geeft: ‘Goede meester, wat moet ik doen om het eeuwig leven te verwerven’? Jezus verwijst naar God: ‘niemand is goed dan God alleen’. Daarmee zegt Jezus: Gods liefdevolle goedheid moet de maat zijn van ons handelen t.a.v. schepping en t.a.v. elkaar. Het is goed als we niet slaaf worden van wat we hebben en kunnen. Het is voor de man in kwestie die veel bezit, te veel gevraagd. Zijn bezit relativeren in vergelijking met diepere waarden zoals koning Salomo doet, die wijsheid belangrijker vindt, kan de man niet. Zijn bezit is baas over hem. Dat brengt onvrijheid met zich mee, gebrek aan ruimte voor diepere waarden zoals wijsheid, overgave in geloof in Gods liefde, vertrouwen/hoop en liefdevolle toewijding aan elkaar. Mensen in armoedesituaties die elkaar helpen waar ze kunnen zijn vaak innerlijk vrijer en gelukkiger dan bezitters van veel geld en goed. Jezus ging daar in zijn beschouwing nader op in, zoals u hebt gehoord in bewoordingen van die tijd. God en Jezus Christus zijn helemaal niet tegen bezit, ze horen bij de Schepping die ons is toevertrouwd. Het gaat hen erom hoe we met bezit, macht, positie omgaan. Zijn we er slaven van of zijn we vrije mensen, die de vrije Godmens Jezus Christus navolgen in geloof, hoop en liefde? Wij mogen zelf kiezen. Amen
Emeritus pastoor Reijnen.
