Pas zijn we een nieuw jaar begonnen. Het oude is sterk overschaduwd door het coronavirus dat tot een pandemie heeft geleid. Op het ogenblik is al onze hoop gevestigd op snelle vaccinatie om zo verdere verspreiding een halt toe te roepen, dat we niet meer besmet raken, gezond blijven en ons gewone leven weer kunnen oppakken. We trachten rekening te houden met wat deze pandemie ons geleerd heeft. Dat is de hartenwens van ieder van ieder van ons.
De Evangelies van vandaag en de twee komende zondagen vormen een drieluik: het verhaal van de wijzen, de doop van Jezus in de Jordaan en tot slot het verhaal van de bruiloft in Kana. Verhalen om duidelijk te maken wie Jezus eigenlijk is. Enerzijds is Hij een mens als wij. Anderzijds is Hij een man van goddelijke oorsprong. Matteus heeft het verhaal van de wijzen samengesteld aan de hand van uitspraken over een Messias-koning zoals wij die vinden bij de profeet Micha en in de Psalmen. Hij wil zijn lezers laten zien: dit Kind van Bethlehem, geboren uit Joodse ouders in de stad van David, heeft een betekenis die veel verder reikt dan de grenzen van het Joodse land. Zijn boodschap is bestemd voor alle volken van de wereld. De wijzen van wie hij vertelt, mogen wij beschouwen als vertegenwoordigers van heel de niet-joodse wereld. Koning Herodes weet heel goed dat het om de Messias gaat, want hij heeft hogepriesters en schriftgeleerden geraadpleegd. En die kennen de Bijbel. Hij voelt zich duidelijk bedreigd en maakt een plan om zijn mogelijke rivaal om het leven te brengen. Want als je het goed hebt, wil je dat vooral zo houden, soms tot elke prijs. Dat geldt niet alleen van Herodes, maar ook van de religieuze leiders die alles denken te weten over God, zijn wetten en bedoelingen. Tegenover die machthebbers uit Jerusalem plaatst Matteus de wijzen. Zij hebben hun veilige thuis verlaten op zoek naar licht. Deze mensen die niets weten van de verbondsgeschiedenis van God met zijn volk moeten het hebben van tekens die ze zien in de stand van de sterren. Zij komen in Jerusalem met de vraag, waar ze de pasgeboren koning van de Joden vinden? Wat hebben die wijzen ons te zeggen? Zijn ook wij – net als zij – pelgrims op zoek naar licht? Op zoek naar antwoorden op de vele vragen die we hebben over de zin van het leven, over Gods bedoelingen en wat Hij van ons verwacht? Of hebben wij wat dit betreft geen vragen, hebben we alles op een rijtje en willen we dat vooral zo houden? Hebben we geen behoefte aan lastige vragen of informatie die ons verontrust? Wat denken we bv. over het feit dat zo veel mensen eenzaam zijn, omdat anderen sterk op zichzelf betrokken zijn en leven alsof ze niemand nodig hebben? Wat doet het met ons, als we horen hoeveel kinderen doodgaan door honger en ondervoeding? Wat gaat er door ons hoofd, als we beelden zien van natuurrampen zoals de gevolgen van aardbevingen en watersnood? We zien hoe wanhopig vluchtelingen en vreemden Europa trachten te bereiken op zoek naar veiligheid en een leefbare toekomst? Wat doen deze beelden en feiten met ons? Zijn we alleen maar bang voor ons eigen hachje of verlamd door gevoelens van onmacht? Natuurlijk willen we voor iedereen een menswaardig bestaan, veiligheid en vrede. Natuurlijk hebben we zorg om klimaatverandering en dat verwoestende virus, om de groeiende kloof tussen arm en rijk, tussen mensen die zich veel kunnen permitteren en anderen die niet weten hoe de eindjes aan elkaar te knopen? M.a.w. zorgen genoeg, maar wat mag het ons kosten? 
Wat hebben we er voor over om bij te dragen aan verandering en verbetering? Waaraan hebben wij te danken dat wij mogen leven in een zekere welvaart, terwijl velen zelfs missen wat ze nodig hebben voor het elementaire levensonderhoud? Zijn wij in Gods ogen dan meer waard dan armen en zwakken? U merkt wel: de wijzen van onze dagen hebben heel wat vragen. Nou kun je natuurlijk zeggen: ‘Doe niet zo moeilijk!’ Bij het begin van een nieuw jaar hebben velen van ons goede voornemens. We zijn wel van goede wil, maar tevens voelen wij ons onzeker en onmachtig er serieus aan te werken. Waar vinden we de Ster en het Licht dat ons als een Gids kan leiden? Jesaja roept Jerusalem op wakker te worden, want de Zon en de glorie van de Heer gaat over hen op. Matteus vertelt dat de belofte van Jesaja met de komst van Jezus een feit is geworden. Wij worden wel eens getroffen door wat een ander in ons ziet. Dat kan ons verbazen, maar tevens wekt het misschien in ons het verlangen waar te maken wat die ander in ons ziet. Waarschijnlijk ziet God dingen in ons die wij niet voor mogelijk houden. Kan het niet zijn, dat onze goede voornemens van Hem afkomstig zijn? Als ze van Hem komen, zou Hij ons dan ook niet de moed en de kracht willen geven om ze waar te maken? We kunnen ons misschien aansluiten bij de wijzen van Matteus en neerknielen bij het Kind. Op zoek naar een passend geschenk dat wij kunnen aanbieden? Zou Hij niet tevreden zijn, als wij af en toe bij Hem knielen en vragen ons de weg te wijzen? Vragen ons te helpen opstaan uit onze angst, aarzelingen en onmacht. Dan wordt 2021 een zalig Nieuwjaar. En dat wensen we elkaar van harte. Amen.
A. Franssen, pastor.
