Skip to main content
Preken

Zondag 28-2-2021:  2e zondag van de 40-dagententijd. (VA  B)  EEN VISIOEN  ALS  BLIK  IN  DE  TOEKOMST.

By 28 februari 2021No Comments

In zijn boek ‘Geduld met God’ schrijft de Tsjechische priester Tomas Halik (theoloog, filosoof en psycholoog): ‘God is Mysterie – dat zou de eerste en laatste zin moeten zijn van alle theologie.  M.a.w. als je over God spreekt of schrijft, bedenk dan altijd dat je binnen treedt in de wolk van het mysterie.

Onze spontane gevoelens van afschuw en verbijstering bij het verhaal Abraham en zijn zoon Isaac zetten ons makkelijk op het verkeerde been. Het gaat er niet om een vader met godsdienstwaanzin, die zelfs bereid is zijn enige kind te doden. Ook niet over een wrede God die mensenoffers vraagt. Het draait veeleer om de vraag van God aan Abraham: ‘Wat beteken ik voor jou?  Durf je Mij te vertrouwen, ook als je denkt dat je je toekomst verliest?  Durf je het aan   je zekerheden los te laten, als Ik je dat vraag?’  Waarschijnlijk heeft Abraham een verkeerde voorstelling van God, want een engel van Jahweh moet hem tegenhouden. Jahweh heeft nl. een afschuw van kinderoffers, zoals we lezen in Leviticus 18,21.  Dat lezen we ook bij de profeten. Het verhaal van Abraham laat zien hoezeer je je kunt vergissen, als je denkt de stem van God te verstaan. Als hij dan zijn oude ideeën over God durft loslaten, kan Jahweh hem een nieuwe belofte doen. Hij wil geen God zijn die de toekomst van mensen afbreekt en blokkeert, maar een God die juist toekomst schenkt. Wij mensen hebben nl. de neiging onze toekomst zelf te plannen en uit te stippelen,  ervoor te werken en ze veilig te stellen. Zoiets als bouwen aan ‘Zwitserlevengevoel’. We hebben een sterke neiging ons te nestelen en te settelen in ideeën, plaatsen en situaties waarin we ons veilig voelen. Daaraan houden we ons vast. Maar deze manier van denken en doen roept de vraag op: Lopen wij dan niet het gevaar dat we onze eigen god maken, een god die doet wat wij verlangen? In onze beste ogenblikken beseffen we dat de levende God de totaal Andere is, dat Hij Mysterie is, verborgen en ondoordringbaar. Als wij ons aan Hem willen toevertrouwen, Hem de vrije hand willen geven in ons leven, vraagt dat van ons, dat we ons met oprechte eerbied openstellen voor zijn mysterievolle Werkelijkheid. Is het juist niet dát wat ook van Abraham gevraagd wordt?  Zijn zoon die zijn toekomst is in Gods handen te leggen. Zijn godsvertrouwen wordt beloond, zegt de auteur van het verhaal.

Wat gebeurt er, als mensen proberen een glimp op te vangen van wie God is? Vraagt ontmoeting van onze kant niet om ont-moeten: d.w.z. We moeten het móeten eraf halen, onze eigen verwachtingen loslaten.  Het verhaal van Marcus begint met de mededeling dat Jezus zich terugtrekt op een eenzame plaats. Hij moet er even tussen uit; even een stapje opzij zetten uit de drukte van het voortdurende beroep dat mensen op Hem doen. Even los van al dat moeten. Ook het wantrouwen en de vijandigheid van Farizeeën en Schriftgeleerden geven Hem het gevoel dat zijn leven bedreigd wordt en zijn optreden niet goed zal aflopen. Hij neemt drie van zijn leerlingen mee om Hem te vergezellen en zij worden getuigen van een bijzondere ontmoeting. Boven op een berg gekomen, zien ze Jezus plotseling in een verblindend wit licht. Hij blijkt in  gezelschap van twee grote leiders uit de Joodse traditie: Mozes die het volk uit Egypte heeft geleid en hen met de Thora een richtlijn voor het leven heeft gegeven. En Elia, die het zich– met gevaar voor zijn leven –  heeft gekeerd tegen de afgoden van zijn dagen en hun vereerders. Jezus is met die twee in gesprek.  Zoekt Hij bij hen steun voor het lijden dat Hij op zich af ziet komen?  Petrus, genietend van dit hemelse tafereel, wil dit moment van gelukzaligheid vasthouden met zijn aanbod van drie tenten, maar een wolk verstoort hun droom. Ook klinkt er een stem die de leerlingen aanspoort te luisteren naar Jezus,  de man naar Gods hart. Even hebben ze hun Meester mogen zien in hemels licht, het licht van Pasen, maar nu moeten ze terug naar de vlakte en de rauwe werkelijkheid van alledag. Jezus verbiedt hen te praten over wat ze hebben meegemaakt, maar onder elkaar zijn ze er toch over bezig. M.n. Zijn woord over ‘opstaan uit de doden´ is voor hen helemaal een raadsel.
Er zijn mensen die in hun leven dingen meemaken die een onvergetelijke indruk achterlaten. Een ernstige ziekte, een ingrijpend verlies of een bijzondere ontmoeting kan een ommekeer in iemands leven te weeg brengen en aanleiding zijn om radicaal van koers te veranderen. Zo kunnen ook heel fijne momenten een diepe en onuitwisbare indruk achterlaten en moed en kracht geven als je in de put zit. Niet alleen op die hoge berg, maar ook in de vlakte, tussen al die gekwelde mensen die bij Jezus hulp zoeken, mogen de apostelen het geheim van hun Heer ontdekken. In wat Jezus voor mensen doet, straalt iets van zijn goddelijke oorsprong en opdracht. Hij nodigt zijn leerlingen uit met Hem naar Jerusalem te gaan. Mogelijk had Jezus de ervaring op de berg nodig om overeind te blijven en zijn leerlingen moed en vertrouwen  te geven bij wat hen te wachten staat.
We mogen stellen:  In deze veertigdagentijd vraagt Jezus ook ons of we ons bij Hem willen aansluiten. Als we ons openstellen voor zijn boodschap en solidair zijn met de mensen die wij ontmoeten, dan zal moeite en kruis ons niet bespaard blijven. Meeleven met elkaar in lief en leed, opkomen voor wie kwetsbaar is of in nood, ijveren voor vrede en recht en een leefbare wereld , dat vraagt veel van ons. Als we er onze ogen niet voor sluiten, zien we hoeveel medemensen worden geplaagd door allerlei onheil: honger en armoede, ziektes en natuurrampen, onderdrukking en geweld. Dagelijks vallen er acceptgiro’s in de bus van mensen in nood. Al kunnen we niet alle aanvragen honoreren, maar sommige wel. En zo verlichten we de nood van een aantal van hen.

Topmomenten, waarop we enthousiast en vol optimisme zijn:  ze zijn in ons leven vaak spaarzaam en van korte duur. We kunnen niet blijvend bivakkeren  op die toppen. Het verhaal van Jezus’ verheerlijking op de berg, wijst vooruit naar het mysterie van zijn verrijzenis, maar zijn weg gaat door lijden en dood heen. Moge ons geloof in dit mysterie en ook de herinnering aan de topervaringen in ons leven moed en kracht geven ons in te zetten en vol te houden, ook in tijden van tegenslag, moedeloosheid en pijn. Jezus’ verheerlijking zal eens ons deel worden. Bidden wij dat dit vertrouwen in ons mag groeien. AMEN