Toen er begin van de vorige eeuw nationaalsocialistische en fascistische stromingen opkwamen in Italië, Duitsland en andere Europese landen heeft de RK Kerk een tegenwicht willen geven door te stellen dat onze enige echte leider Jezus Christus is. Deze actie heeft de verschrikkingen van de WO II helaas niet kunnen verhinderen. Dictaturen zijn er nog steeds; niet alleen in landen waar dictators de macht hebben en regeren, soms is er sprake van iets dat er op lijkt in een bepaalde buurt of van pressiegroepen. 
Als wij als christenen vandaag het feest vieren van Christus, Koning van het heelal, dan brengen de Schriftlezingen ons het beeld voor ogen van een herder en zijn schapen. Het Evangelie herinnert ons aan het feit dat we ook anoniem veel goed kunnen doen. ‘Wat je aan de minste der Mijnen hebt gedaan, dat heb je aan Mij gedaan’, zegt Jezus. De lezingen van dit feest gaan niet over onderdrukking, niet over hoog en laag in rang. Het is een boodschap van gelovige democratie: alle mensen zijn gelijk: hongerigen, dorstigen, naakten, vreemdelingen, zieken en gevangenen. Deze verhalen uit de Bijbel plaatsen ons in de rauwe realiteit. Jezus laat zijn ware gezicht zien in mensen die zich garant stellen voor een medemens. Niemand heeft het recht zich boven een ander te stellen. Immers die ander is mens zoals ik mens ben. Het is niet voldoende het gebod in acht te nemen: ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet’. Dat is minimalistisch en negatief gesteld. Zij of hij is mens zoals ik ben. Wij zijn gelijkwaardig, met al onze verschillen. Wat het leven van een zieke, vreemdeling, arme of gevangene op dit moment moeilijk maakt, kan ook mij overkomen. Als we in dit besef met elkaar omgaan, is er geen sprake van hoog of laag, maar schenken we aandacht aan onze naaste en hebben we zorg voor elkaar en zien we in mededogen naar elkaar om. Deze opvatting is nog geen gemeengoed in de wereld waarin wij leven. Daarvoor moet er nog ontzettend veel gebeuren. In de media en ook in onze naaste omgeving zien we te veel voorbeelden van hoe het niet moet zijn.
Lijken onze leiders op de goede herder zoals de profeet Ezechiël hem tekent? Nemen ze het op voor kwetsbaren en zwakkeren in de samenleving of willen ze – met het oog op verkiezingen – vooral zelf scoren? Zijn ze uit op persoonlijke glorie? Het is niet eerlijk enkel te kijken naar de leiders. We moeten ook kijken naar onszelf. We mogen ons afvragen: heb ik voldoende oog voor wie tussen wal en schip vallen? We kunnen ons niet verschuilen achter de sociale voorzieningen van de overheid. Van die kant worden we dringend uitgenodigd tot participatie in de zorg voor elkaar, tot mantelzorg en vrijwilligerswerk enz. Kortom tot eigen verantwoordelijkheid. Als we ons eenzijdig blijven beroepen op onze autonomie, onze vrijheid als individu en ons niet willen binden aan een gemeenschap, vereniging of groep die zonder onze hulp niet kan bestaan, wat betekent dan ons gelovig zijn? Wat we voor eigen partner, kinderen, familie of vrienden zonder aarzelen doen, kunnen we dat – als het gevraagd wordt – ook niet doen voor anderen? Het feest van Christus Koning nodigt ons niet alleen uit Hem eer te brengen als onze herder en leidsman en de spil van ons leven. Dit feest wijst er ons ook op hoezeer wij op elkaar betrokken zijn en voor elkaar verantwoordelijk zijn. De coronapandemie doet ons dat eens te meer beseffen. De ene mens mag geen macht uitoefenen over de ander. Allen hebben wij dezelfde God en Vader en zijn we broeders en zusters van elkaar. Onze Herder wil dat al zijn schapen veilig zijn. Als Jezus zijn koninklijke waardigheid laat zien, dan is dat vooral in zijn dienstbaarheid. De Mensenzoon – zoals Hij zich vaak noemt – wil dat er voor iedereen een minimum aan levensruimte is: bed, bad en brood. Hij nodigt ons uit ons daarvoor in te zetten. Wij vragen ons misschien wel eens af aan welke kant wij zullen staan, als de Koning straks zijn oordeel uitspreekt. 
Zegt Hij tegen jou of mij: ‘Je beseft het misschien niet, maar toen jij die asielzoeker en zijn gezin bent gaan helpen om wegwijs te worden in onze samenleving, toen heb je Mij opgenomen. Toen jij eten bent gaan ophalen voor de Voedselbank, heb je voor Mij eten gehaald. Toen jij die acceptgiro’s hebt ingevuld voor mensen in nood, heb je Mij uit de sores gehaald’. Toen je je zieke buurvrouw hebt bezocht, heb je Mij bezocht. Natuurlijk willen we allemaal aan de goede kant staan, maar soms belanden we onbewust aan de verkeerde kant. Als we enkel denken aan eigen voordeel en niet aan de gevolgen voor onze naaste, dan komen we terecht bij de groep waartegen de Heer zegt:“Je beseft het misschien niet, maar toen je zo fel geageerd hebt tegen dat asielzoekerscentrum, heb je Mij de straat op gestuurd. En toen je niet tevreden was met je winstmarge en je fabriek verplaatste naar een lageloonland, heb je Mij het brood uit de mond gestoten.’ Laten we bidden om moed en kracht met Christus mee te werken aan zijn opdracht goede herders te zijn voor elkaar en onze wereld meer leefbaar te maken voor iedereen.
AMEN. (pastor Franssen).
********************
Ezechiël 34, 11-12.15-17;
Lezingen: Ezechiël 34, 11-12.15-17; 1 Korintiërs 15, 20-26.28; Matteüs 25, 31-46
In het commentaar op het nieuws hoor je al regelmatig, dat politieke partijen zich aan het opmaken zijn voor de verkiezingen voor de 2e Kamer in maart volgend jaar. Men wijst er dan op hoe ze zich proberen te profileren. Verkiezingsprogramma’s zijn daar een uiting van. Profilering speelt zelfs een rol als het gaat over anti-coronamaatregelen of die strenger moeten zijn of soepeler. Uiteindelijk gaat het om invloed en macht in de samenleving. Politiek zorg voor nieuws. Grote figuren uit de politiek wereldwijd krijgen veel aandacht in de media. Er zijn ongetwijfeld politici en bewindvoerders die hun werk beschouwen als dienst, maar niet allen. Het gaat bij een aantal vooral om invloed en macht, het verwerven of het behoud ervan en het hele spel eromheen. Sommigen, maar gelukkig niet allen, hebben daar alles voor over: waarheid en integriteit zijn minder belangrijk; leven en welzijn van anderen worden secundair. Zelf zijn ze gevangenen in het zelf gesponnen web met de angst dat het wordt verstoord; voortdurend beducht voor rivalen, vol onrust, die hun ambitie met zich meebrengt. Wij kijken ernaar, verbazen ons menigmaal, snappen er vaak weinig van en doen verder maar wat we menen te moeten doen.
Van invloed zijn, betekenis hebben kan ook anders. Het is normaal dat wie we ook zijn, we graag van betekenis zijn, dat we gezien, erkend en gewaardeerd willen worden; een plaats innemen in onze omgeving waarin we ons thuis en gelukkig voelen. Welnu, er zijn heel wat mensen, die hun geluk vinden in de dienstbaarheid door het werk dat ze doen, al is een bijkomende reden dat ze de kost moeten verdien. Hun insteek is dat ze anderen tevreden en blij kunnen maken, ook als ze leidinggevenden zijn. Hebben we in deze coronatijd niet groot respect voor personeel in ziekenhuizen en zorgcentra, voor mantelzorgers en vrijwilligers in de zorg, die soms tot op hun tandvlees van dienst zijn voor zieken en ouderen? Zijn we niet dankbaar voor allen die de beperkingen van de coronatijd accepteren, zich ervan bewust dat we elkaars gezondheid niet mogen schaden en zorg dragen voor elkaar
Als we vandaag Jezus Christus vieren als koning van het heelal, moeten we dat koningschap verstaan als een dienst. Zijn macht en invloed zoekt hij in het stimuleren van de goedheid tegenover het kwaad, in het mededogen met mensen in nood zoals zieken en mensen bezeten van een kwade geest. Het ‘werken’ van Jezus was een bevrijdend werken. De verbinding ‘Christus’ met ‘koning’ is te vinden in de bijbel, bijvoorbeeld waar Pilatus aan Jezus vraagt: ‘bent u de koning van de Joden’? Jezus bevestigt dat maar zegt erbij, dat ‘zijn rijk niet van hier is’ (Evangelie van Johannes hst. 18, 36-37). Hij is niet uit op politieke macht en invloed. Daar zet Hij zijn leven ook niet op in. In tegenstelling tot de haat en de nijd, de eerzucht en de hoogmoed die eigen kúnnen zijn aan het politieke spel, kiest hij voor het mededogen, de genezende vergeving, het nastreven van gerechtigheid en vrede, kortom Hij kiest voor de liefde. Daar zet Hij zijn leven op in, zo vult hij zijn koningschap in. Daar gaat Hij voor tot de dood die Hem wordt aangedaan door hen die hun eigen positie van macht en invloed in gevaar zien komen. Door de dood heen heeft Hem dat met Pasen wel ‘leven’ opgeleverd en koningschap voorgoed. Christenen kiezen voor zijn model van mens-zijn, ook in verantwoordelijke posities. In bestuurlijke kiezen ze voor het welzijn van de hen toevertrouwde mensen, niet voor het eigen belang, niet voor eer en aanzien. Ze kiezen voor het weldoen aan mensen, aan mensen die zijn verstoken van de meest noodzakelijke middelen van bestaan. Voor christenen tellen Jezus’ woorden: wat je voor de geringste van mijn mensen hebt gedaan heb je aan mij gedaan. Daden die daaraan beantwoorden dragen leven in zich. Amen.
Pastoor: A. Reijnen.
