We zijn een nieuw jaar begonnen. Het oude is sterk overschaduwd door meerdere varianten van het coronavirus. Op dit ogenblik stellen we onze hoop op de effecten van de lockdown en een boosterprik. Zo hopen we massale besmettingen te voorkomen. Daarom nemen we de gedragsregels in acht.
Het Evangelie van vandaag en dat van de twee komende zondagen vormen een drieluik: het verhaal van de wijzen, de doop van Jezus in de Jordaan en het verhaal van de bruiloft in Kana.
Verhalen om duidelijk te maken wie Jezus is. Enerzijds is Hij een mens als wij. Anderzijds is Hij een man van goddelijke oorsprong. Matteus heeft zijn verhaal van de wijzen samengesteld aan de hand van uitspraken over een Messias-koning zoals je die vindt bij de profeet Micha en in de Psalmen. Hij wil zijn lezers laten zien: dit Kind van Bethlehem, geboren uit Joodse ouders in de stad van David, heeft een betekenis die veel verder reikt dan de grenzen van het Joodse land. Zijn boodschap is bestemd voor alle volken van de wereld. De wijzen van wie hij vertelt, mogen we beschouwen als vertegenwoordigers van heel de niet-joodse wereld. Koning Herodes begrijpt goed dat het om de Messias gaat, want hij heeft hogepriesters en schriftgeleerden geraadpleegd. En die kennen de Bijbel. Hij voelt zich bedreigd en maakt plannen om zijn mogelijke rivaal om het leven te brengen. Als je het goed hebt, wil je dat vooral zo houden, soms tot elke prijs. Dat geldt niet alleen van Herodes, maar ook van de religieuze leiders die alles denken te weten over God, zijn bedoelingen en wetten. Tegenover die machthebbers uit Jerusalem plaatst Matteus in zijn Evangelie de wijzen. Zij hebben hun veilige thuis verlaten op zoek naar licht. Deze mensen die niets weten van de verbondsgeschiedenis van God met zijn volk moeten het hebben van tekens die ze zien in de stand van de sterren. Zij komen in Jerusalem met de vraag, waar ze de pasgeboren koning van de Joden kunnen vinden? Het is een prachtig verhaal dat Matteus vertelt, maar wat moeten wij daarmee? Wat hebben die wijzen ons te zeggen? Z
ijn ook wij pelgrims op zoek naar licht? Op zoek naar antwoorden op de vele vragen die we hebben over de zin van het leven, van klimaatverandering en de pandemie, over Gods bedoelingen en wat Hij van ons verwacht? Of zijn we niet gediend van dat soort lastige vragen en informatie die ons verontrust? Wat te denken bv. over het feit dat tegenwoordig zo veel mensen eenzaam zijn, omdat velen sterk op zichzelf betrokken zijn en leven alsof ze niemand nodig hebben? Wat doet het met ons, als we horen dat er zoveel kinderen doodgaan door honger en ondervoeding? Wat gaat er door ons hoofd, als we beelden zien van rampen zoals aardbevingen, overstromingen, mislukte oogsten door extreme droogte en bosbranden? Als we zien hoe wanhopig vluchtelingen en vreemden Europa trachten te bereiken op zoek naar veiligheid en een leefbare toekomst? Wat doen die beelden en feiten met ons? Zijn we vooral bang voor ons eigen hachje en raken we verlamd door gevoelens van onmacht? Natuurlijk willen we voor iedereen een menswaardig bestaan, veiligheid en vrede. Natuurlijk hebben we zorg om klimaatverandering en dat verwoestende virus, om de kloof tussen arm en rijk, mensen die zich veel kunnen permitteren en anderen die niet weten hoe de eindjes aan elkaar te knopen? M.a.w. zorgen genoeg, maar wat mag het ons kosten? Wat willen wij doen om bij te dragen aan verandering en verbetering? Waaraan hebben wij te danken dat wij mogen leven in een zekere welvaart, terwijl velen zelfs missen wat nodig is voor hun elementaire levensonderhoud? Zijn wij in Gods ogen dan meer waard dan armen en zwakken? U merkt: de wijzen van onze dagen hebben heel wat vragen. Nou valt het op in het leven van Jezus dat Hij bijzondere aandacht besteedt aan wie ziek zijn en kwetsbaar. En wij weten: als het goed gaat met hen, dan gaat het ook beter met ons. U zou kunnen zeggen: ‘Doe toch niet zo moeilijk!’ We zien echter dat velen bij het begin van een nieuw jaar allerlei goede voornemens maken. We zijn dus van goede wil, maar tevens voelen wij ons vaak onmachtig om daar serieus aan te werken. Waar vinden wij de Ster en het Licht dat ons als een Gids kan leiden? Jesaja roept Jerusalem op wakker te worden, want de Zon en de glorie van de Heer gaat over hen op. Matteus zegt dat die belofte van Jesaja met de komst van Jezus een feit is geworden. Zelf worden we wel eens getroffen door wat een ander over ons zegt en in ons ziet. Dat kan ons verbazen, maar het wekt tevens in ons het verlangen om waar te maken wat die ander in ons ziet. God ziet dingen in ons die wij niet voor mogelijk houden. 
Waarschijnlijk komen onze goede voornemens wel van Hem. Als dat zo is, zou het dan niet vreemd zijn als Hij ons niet de moed en de kracht geeft om ze waar te maken? Mogelijk zijn wij bereid ons aan te sluiten bij de wijzen van Matteus en neer te knielen bij het Kind in de kribbe. Als we zoeken naar een passend geschenk: zou Hij niet tevreden zijn, als wij af en toe bij Hem knielen en Hem vragen ons de weg te wijzen? Hem vragen ons te helpen om op te staan uit onze angst, aarzelingen en onmacht. Dan wordt 2022 een zalig Nieuwjaar. En dat wensen we elkaar van harte toe. Amen.
