Bij bezoek aan collega’s hoor ik regelmatig de opmerking dat het aantal Doopsels en kerkelijke Huwelijkssluitingen dramatisch is gedaald, terwijl het gaat om Sacramenten van de Kerk. Opvallend is dat er ook bij overlijden door heel wat families niet meer gevraagd wordt om een kerkelijke Uitvaart, maar dat men kiest voor een afscheidsdienst in een crematorium of op een andere locatie. Zo zijn er ouders die de Doop van hun kind uitstellen tot zijn eerste H. Communie. Anderen zeggen: “Mijn kind moet later zelf maar kiezen of het gedoopt wil worden, al dan niet’. Wij beseffen, dat je vraagtekens kunt zetten bij het dopen van ( kleine) kinderen. Zinvoller is, als een mens zelf bewust kiest om christen (katholiek) te worden en zich als teken daarvan laat dopen. Tevens is het zo, dat als je je kind zelf laat kiezen voor het Sacrament van het Doopsel, je als ouder toch voor de vraag wordt gesteld: in welke richting voed ik mijn kind op? Kies ik voor een godsdienstige opvoeding of hecht ik daar geen waarde aan? Duidelijk is dat je geen gelovig mens wordt enkel door het lezen van een boekje. Thuis moet je leren wat het betekent als een christen te leven. Je leert het van je ouders in het leven van alledag. Wie van ons zou voor het christelijke (katholieke) geloof gekozen hebben, als onze ouders ons niet in deze geest hadden opgevoed? Hoe moet je kiezen, als je niet hebt ervaren wat christen-zijn betekent en wat het van je vraagt? Het is dus een goede zaak, als mensen bewust kiezen om christen te worden en als zodanig te leven, maar daarmee vervalt niet de taak van ouders om hun kinderen een bepaalde richting en oriëntatie mee te geven. Ondanks de beperkingen verbonden aan het dopen van kleine kinderen, geldt ook de kinderdoop als een Sacrament. D.w.z. een teken waarin genade wordt aangeduid en gegeven. In wezen zegt God tegen ouders van een dopeling: ‘ Ik ben blij dat je je kind op het spoor zet van mijn geliefde Zoon, Jezus Christus, en je mag erop vertrouwen dat Ik jullie daarbij ondersteun’. Ook bij de Kinderdoop is er geen sprake van ‘ U vraagt, wij draaien!’ Normaal gaan er aan dit Sacrament één of meerdere gesprekken met de ouders vooraf over de betekenis van de Doop, de reden waarom ze hun kind laten dopen en de manier waarop ze zelf gestalte geven aan hun geloof. Natuurlijk komen ook de teksten van de Doopviering ter sprake. Ik krijg wel eens de indruk dat sommige ouders hun kind laten dopen als een soort geestelijke levensverzekering. Zo van ‘ Je weet maar nooit wat er allemaal kan gebeuren’. Is het niet zo dat wij allen Gods kinderen zijn en onder zijn bescherming staan, gedoopt en ongedoopt? In het Sacrament van de Doop danken wij God voor ons leven, dat Hij ons bestaan heeft gewild en dat Hij van ons houdt, uniek als we zijn. Wij vieren dat Hij zijn plannen heeft met ieder van ons. Wij erkennen God als onze Schepper en Vader. Hij heeft ons zijn Zoon Jezus heeft gegeven als onze Gids en Verlosser. Wij gaan Hem zozeer ter harte dat Jezus het lijden heeft aanvaard om ons de weg te wijzen uit het kwaad waarin we soms gevangen zitten. Jezus heeft beloofd dat Hij de H. Geest zal sturen aan ieder die erom bidt. De Geest die ons helpt te onderscheiden wat goed en verkeerd is en ons kracht geeft Jezus’ weg te gaan. Omdat Jezus heeft beseft dat het gaan van zijn weg een levenslange opgave is, heeft Hij leerlingen om zich heen verzameld en een gemeenschap gesticht. Wie zich laat dopen wordt lid van die geloofsgemeenschap die wij kerk noemen, mensen die elkaar tot steun willen zijn in het volgen van Jezus en elkaar zo nodig corrigeren. Onze ouders hebben ons regelmatig meegenomen naar de kerk, zodat we hebben kunnen proeven wat het vieren van de sacramenten en geloofsgemeenschap voor een mens kunnen betekenen.
Nu vertelt Mattheus dat Jezus zich vóór Hij zijn werkzame leven begint, heeft laten dopen door Johannes in de Jordaan als een teken dat Hij zich herkent in de boodschap van Johannes: nl. zijn oproep tot een manier van leven die erop is gericht God te erkennen en te eren en je naaste recht te doen. Bezield door de H. Geest beseft Jezus waar het in ons leven omgaat: nl. in het spoor van de profeten proberen Gods bedoelingen te verstaan en opkomen voor recht en gerechtigheid. D.w.z. het opnemen voor armen en zwakken of zoals de Schrift het uitdrukt: ‘Het geknakte riet niet breken en het kleine vlammetje niet doven’. Hoezeer kunnen mensen door het leven geknakt zijn! Ook ons geloof lijkt vaak op een vlammetje dat zomaar kan uitwaaien als het tegenzit. Gerechtigheid laten stralen betekent transparant en eerlijk zijn in onze bedoelingen. Hoe vaak zijn wij niet blind en kortzichtig? We zijn dan blij als iemand ons de ogen opent. Hoeveel mensen zitten niet gevangen in angst, verdriet of een verslaving of in opvattingen die niet wortelen in de realiteit? Voelt het niet als een bevrijding als iemand ons helpt daarvan los te komen? Volgens de Evangelisten is die Doop in de Jordaan voor Jezus een zeer indringende gebeurtenis geweest, een diepe religieuze, een mystieke ervaring, die zich afspeelt in zijn binnenste. Als Hij uit het water komt, ziet Hij a.h.w. de Geest op zich neerdalen en komt Hij tot het besef: Ik ben een mens naar Gods hart. Ik ben zijn geliefde Kind. Duidelijker dan voorheen ziet Hij wat zijn taak, zijn levensopdracht is.
Dit feest van Jezus’ Doop herinnert ons eraan dat ook wij eens zijn gedoopt. Net als Jezus blijven wij op zoek naar wat God van ons vraagt in het leven van alledag. Soms is dat helder, maar ook kunnen we – vooral bij tegenslag – de idee krijgen: God heeft me in de steek gelaten. Als we ons echter open stellen en blijven luisteren naar de signalen die we ontvangen, dan zullen er beslist momenten zijn dat wij – net als Jezus – ervaren dat God zegt: ‘Wees niet bang. Jij bent mijn geliefde kind. Ik ben blij met jou!’
Misschien zijn er in deze overweging dingen gezegd die uitnodigen om in familieverband of anderszins met elkaar over door te praten en van gedachten te wisselen.
AMEN
zondag 12 januari: Doop van de Heer.
