Lezingen: Jesaja 5,1-7; Filippenzen 4, 6-9; Matteüs 21, 33-43.
Veel mensen vinden de Bijbel moeilijk te begrijpen. De taal ligt hen niet, de situaties van toen verschillen sterk van die van nu. Het zou wel eens de reden kunnen zijn, dat er mensen afgehaakt zijn. Wij katholieken zijn over het algemeen weinig persoonlijk vertrouwd met de H. Schrift tegengesteld aan protestanten.
Voor degenen, die de Bijbel willen uitleggen is het altijd een hele opgave de Bijbel te plaatsen in de tijd van nu. Toch blijken de Schriftverhalen van vroeger van betekenis te zijn ook nu. Deze paar opmerkingen gaan vooraf aan een beschouwing over de lezingen van vandaag.
We beginnen met de vraag: Hoe was het toen, in Jezus’ tijd? In het Evangelie van Matteüs heeft Jezus grote problemen hogepriesters, de oudsten, de Hoge Raad, rechtlijnige Schriftgeleerden en Farizeeën en de liberale Sadduceeën. Het gaat over de vraag wat een waarachtig op God en medemens georiënteerd leven is overeenkomstig met de aanwijzingen uit de Wet van Mozes (denk aan de 10 Geboden). Mozes was de man, die het volk van God, via een moeizame woestijntocht, had weggevoerd uit de slavernij in Egypte naar de ruimte en de vrijheid van het Beloofde Land. Degenen die het in Jezus’ tijd voor het zeggen hadden, hadden de aanwijzingen van Mozes aangevuld met allerlei strenge en minutieuze voorschriften; bijvoorbeeld voor de rustdag, de sabbat, en t.a.v. eten en drinken. Jezus plet daartegenover voor ruimte, die mensen nodig hebben om in vrijheid en waarachtigheid op zoek te zijn naar liefde voor God en medemens. Het conflict tussen Jezus de religieuze overheid en de heersende groeperingen wordt weergegeven o.a. in het verhaal uit het Evangelie van vandaag.
Met de eigenaar van de wijngaard is God bedoeld. Gods heeft altijd zorg besteed aan zijn wijngaard, vroeger (1e lezing uit de profeet Jesaja). Hij heeft zijn wijngaard toevertrouwd aan pachters zijn de leidinggevenden. Die lopen het gevaar te doen alsof ze zelf de eigenaar zijn. Waarschuwende gezanten van de eigenaar, de profeten hebben ze vaak buiten spel gezet en zelfs menigmaal gedood Met de Zoon, die zichzelf ook graag Mensenzoon, een van ons, noemt, aan wie de pachters zich vergrijpen en die ze doden, is Jezus bedoeld, de gezalfde van God. Hun straf zal zijn, dat de wijngaard, het Rijk van God aan anderen wordt toevertrouwd, die waarachtig God en medemens dienen. Pasen is het bewijs, dat God achter zijn Zoon Jezus staat.
Heeft dit verhaal van toen betekenis voor nu? Als je aan de tocht denkt uit de slavernij, door de woestijn, naar het Beloofde Land, kun je aan de talloze vluchtelingen denken die uit de ellende van armoede en geweld naar het Westen willen, voor hen het Beloofde Land. Bij de gedode dienaren van de eigenaar kun je denken aan de mensen die ook nu nog omwille van hun geloofsovertuiging van ruimte en vrijheid, worden gedood.
Heel het verhaal van vandaag geeft de mogelijkheid aan, dat de godsdienst vervalt tot onwaarachtigheid en schijn. Om dat te verhoeden heeft onze huidige paus Franciscus de nu bezig zijnde Synode in Rome bijeengeroepen, waarin voor het eerst een grote groep leken aan de beraadslagingen mag deelnemen. Het 2e Vaticaans Concilie (1962-1965) heeft erop gewezen, dat ‘heel het volk van God samen pelgrimerend onderweg is naar zijn bestemming. In dat volk mag iedereen vertellen wat het geloof met hem of haar doet. De hiërarchie van bisschoppen, priesters, diakens zijn mede samen met alle anderen op weg en staan ten dienste van de mensen en van het Evangelie van Jezus Christus. Ze zijn niet de baas. De samenkomst in Rome is om te laten zien, dat iedere gelovige medeverantwoordelijk is voor de beleving van het Evangelie en daarom ook gehoord mag worden. Maar ook onze parochieavonden het vorig jaar hadden die bedoeling. Vele hebben het als positief ervaren, dat ze eens hun mening konden zeggen.
Ze kunnen we van de lezingen uit de H. Schrift nog veel leren. Ze stellen ons voor de vraag hoe waarachtig ons geloof is; of het georiënteerd is op het Evangelie met als kern de liefde tot God en medemens, en daar ook voor uitkomen in onze manier van leven, in de keuzes die we maken ten dienste van elkaar en het heil van onze wereld. Ons geloof is gave en opgave, Amen
Emeritus pastoor Reijnen.
