Het is een lang verhaal, het Evangelie van deze dag. Ik weet niet wat er bij U is blijven hangen. Zelf ben ik gefrappeerd door de halsstarrigheid en het ongeloof van de religieuze leiders in Jerusalem. Ieder van ons heeft natuurlijk zijn eigen geschiedenis, eigen interesses en belangen. Die werken als een soort filter voor wat wij horen, waarnemen en wat ons opvalt. Veel zaken zien we over het hoofd. Zo kijken we naar de natuur, luisteren we naar de nieuwsberichten en zien we onze medemensen. We dragen a.h.w. een gekleurde bril waarmee we kijken naar wie en wat ons omringt. Dat geeft een bepaald beeld. We hebben vaak snel ons oordeel klaar over elkaar. We zien dat ook in het Evangelie van deze dag. Als Jezus’ leerlingen de blinde opmerken, vragen ze Hem: ‘Wie heeft er nou gezondigd, hij of zijn ouders?’ Zo kijken Farizeeën en Schriftgeleerden ook naar Jezus en naar de blindgeborene door een bril van regels en wetten. Ze beoordelen hen enkel op het onderhouden van de Wet. Wie zich niet houdt aan de sabbat, kan volgens hen geen aanspraak maken op goedkeuring van God en is een zondaar. Ze zijn zo zeker van hun gelijk, dat ze niet meer echt luisteren naar het verhaal van de blindgeborene. Daarom kunnen ze onmogelijk in Jezus een profeet zien, laat staan de Messias. Deze man, Hij komt immers slechts uit Nazareth en heeft niet eens een theologische opleiding achter de rug. Vooringenomen en verblind als ze zijn, denken ze: wie kan deze situatie nou beter beoordelen dan wij? Hoe anders is de houding van de blinde bedelaar. Hij is wel blind ter wereld gekomen, maar daar kan niemand iets aan doen. Ziekte of ellende is nooit een straf van God, leert Jezus. Je krijgt het onverdiend en moet er maar mee zien klaar te komen. Dat is iets wat de geleerde heren uit Jerusalem niet kunnen vatten. Als die blinde hen dan terecht wijst, voelen ze zich in hun wiek geschoten! Hoe kan nou zo’n simpele jongen hen iets leren over God? Blijkbaar zijn ze de verhalen over de profeet Samuël vergeten. Ook hij vergist zich aanvankelijk, als hij een van de zonen van Isaï tot koning moet zalven. Want God kijkt anders naar mensen dan wij vaak doen. Wij letten op iemands uiterlijk en op zijn afkomst, studie, godsdienst en geaardheid. God kijkt naar het hart van de mens. Hij is een God van mededogen, liefde en vergeving. Wij beoordelen mensen vaak op wat ze ons te bieden hebben. God heeft juist aandacht en zorg voor wie zwak is of mislukt. Dat is wat Jezus ons laat zien in heel zijn optreden, in heel doen en laten.
Het Evangelie van deze dag vertelt ons hoe Hij omgaat met de blindgeborene. Met spijt merkt Jezus op dat zij die beter moesten weten door hun kennis van de Schrift, juist niet zien. Ze zijn blind, omdat ze star vasthouden aan allerlei wetten, terwijl die regels juist bedoeld zijn om mensen tot hun recht te laten komen. Als wij ons dus laten leiden door vooroordelen en eigenbelang – zoals de Farizeeën – dan zien we maar een fractie van wie de ander werkelijk is. Johannes getuigt met dit verhaal dat hij Jezus beschouwt als het ware licht. Jezus is nl. voor zijn leven allesbepalend geworden en hij hoopt dat Hij dat ook wordt voor zijn christengemeente en voor ons. Dat hoeft niet op stel en sprong te gebeuren, want ook bij de blindgeborene is dat stap voor stap gegaan. Eerst kent hij Jezus niet. Als hij dan gaat nadenken over wat er met hem gebeurd is, moet hij concluderen: ‘Die Man moet een profeet zijn, want het is nog nooit gehoord dat iemand de ogen heeft geopend van een blindgeborene. Als Jezus hem dan persoonlijk aanspreekt en zich bekend maakt, buigt hij zich voor Hem neer en zegt: ‘Heer, ik geloof in U!’. Deze ontmoeting met Jezus verandert zijn leven.
Genezen worden, dieper gaan zien en gaan geloven: zulke gebeurtenissen zijn een geschenk, een gave. We bereiken zulke dingen niet op eigen kracht. Ook de blindgeborene heeft zichzelf niet genezen. Genezen worden van kortzichtigheid en bekrompenheid, van ons egoïsme en onze blinde vlekken, een verandering in onze manier van kijken: ze worden mogelijk als we aandachtig en in alle rust durven verwijlen bij Jezus, ons openstellen voor zijn woord en net als de blinde vragen: ‘Heer, help me om te zien. Te zien wie U werkelijk bent en wat U van mij verwacht!’ De Heer is van harte bereid ons van onze blindheid te genezen, maar wij moeten ons blijven realiseren dat wij bedelaars zijn zo lang als we leven, mensen die telkens opnieuw moeten vragen net als Bartimeüs: ‘Heer, maak dat ik zien kan!’ Open mijn ogen voor de mensen die me nodig hebben. Geef me aandacht voor wie veel moeten dragen. Help me hun last te verlichten en hun leed te verzachten. Zou Jezus’ Woord niet zoiets moeten worden als een klein steentje in mijn schoen, dat me alert houdt voor mensen die honger lijden, mishandeld worden, vluchtelingen en kinderen die te lijden hebben van machtsmisbruik en moeten werken in plaats van naar school te kunnen gaan. Voorkom, Heer, dat ik blind word voor het leed van mensen die mijn pad kruisen. Help me toch om dieper te verstaan wie U bent en wat U van mij verwacht in de wereld van vandaag. Medechristenen, ook al zijn wij vaak kortzichtig en verblind door eigenbelang: onze ogen en ons hart zullen door Jezus geopend worden, als wij erom blijven bidden. AMEN
Pastor A.G.M. Franssen
