Skip to main content
Preken

13-3-2022: 2e zondag veertigdagentijd C 2022.

By 14 maart 2022No Comments

Lezingen: Genesis 15, 5-12.17-18; Filippenzen 3, 17-4,1; Lucas 9, 28b-36.

Op de vraag ‘hoe het gaat’ antwoorden veel mensen ‘bij ons gaat het leven zo zijn gangetje’. Daarmee wordt ook aangegeven dat er op dat moment geen hoogtepunten en dieptepunten zijn. Gisteren nog aan de telefoon; ‘Alles gaat zo zijn gangetje’. Maar gaandeweg het gesprek wordt de toon wat anders: verbijstering over wat er plaats vindt in Oekraïne: ‘hoe krijgen ‘ze’ het in hun hoofd’; hebben ‘ze’ dan helemaal geen gevoel voor wat ze mensen aandoen?’ Bezorgdheid: ‘’ als het ons ook maar niet opnieuw overkomt”. Gedachten aan de 2e wereldoorlog  spelen mee. ‘En, we kunnen er zo weinig aan doen dat het ophoudt’. Na de pandemie opnieuw een gevoel van kwetsbaarheid, van machteloosheid. We worden ook nu weer geconfronteerd met ‘dingen die ons overkomen’. Terugkerend na de pandemie naar het vroegere normaal nu weer die oorlog, niet zover hier vandaan. Er is het gevoel van bedreiging van ons relatief veilige bestaan, bedreiging van de voor de meesten van ons  welvarende manier van leven. Dit keer niet veroorzaakt door een virus, maar door de manier van doen van mensen van ons soort. Oorlog kan ook nu,  in onze zogenoemde ‘moderne tijd’ in de plaats komen van vrede, wantrouwen in  plaats van vertrouwen. Met nepnieuws wordt geprobeerd ons te misleiden. Ons leven lijkt minder zijn gangetje te kunnen gaan dan we dachten. Waarheid, moreel besef, verantwoordelijkheid, gerechtigheid,  vertrouwen en liefde lijken gemakkelijk opzij te schuiven. In de tijd, dat ons leven zo zijn gangetje lijkt te gaan komen, buiten ons om, zonder dat we er erg in hebben, waandenkbeelden tot ontwikkeling, die leiden tot geweld en oorlog tegen individuen en volken. Dat was zo in de tijd die voorafging  aan de 2e wereldoorlog (1940-1945), we maken het nu mee in Oekraïne. Geweld tegen mensen en volken……

We vinden ze ook terug in de geschiedenis van godsdiensten die ons toch de weg naar gerechtigheid en vrede moeten wijzen. Ook Jezus Christus, als Mensenzoon een van ons, maar ook Mens van God, heeft het ondervonden. Ook Hij heeft onzekerheid en angst gekend, besef van zijn kwetsbaarheid; besef ook van de hachelijke kanten van wat Hij als zijn levensopdracht zag: mensen de weg te wijzen naar God en naar een onderling liefdevol bestaan; en daartoe af te zien van waandenkbeelden van macht, bezit en eigenbelang. Hij had in Oudsten, Hogepriesters en Schriftgeleerden van zijn tijd geduchte tegenstanders.  Ze hadden zich met allerlei toegevoegde voorschriften meester gemaakt van wat er in de Wet van Mozes, de Profeten en de Wijsheid van Israël was overgeleverd.  Jezus die Israël tot zijn godsdienstige kern terug wilde brengen werd daardoor hun tegenpool. Jezus  sprak daarover met zijn leerlingen zoals blijkt uit het Evangelie van Lucas, voorafgaande aan de tekst, die wij vandaag gelezen hebben: ’ De Mensenzoon zal veel moeten lijden en door zijn tegenstanders ter dood gebracht worden’. Waarden als gerechtigheid en waarheid, God erkennen en dienen, de medemens respecteren en liefhebben kunnen tot waarden worden die inzet van het eigen leven de moeite  waard maken. Jezus raadt zijn leerlingen eenzelfde levensinstelling aan. In het vervolgverhaal van Lucas ‘verandert Jezus van gedaante’ zoals dat heet. Hij straalt voor het oog van zijn leerlingen en de twee vertegenwoordigers uit de Joodse geschiedenis, Mozes, de wetgever en Elia de profeet. Het gebeuren is een voorafbeelding  van zijn opstanding met Pasen. God laat niet toe dat zijn Zoon die zich helemaal heeft ingezet voor waarden, die voor mensen van levensbelang zijn, definitief door kwaad en dood ten onder gaat.

We lezen deze tekst in deze tijd, nu de oorlog in Oekraïne aan de gang is. Hebben we hier en ginds iets aan deze tekst? Wat zien we gebeuren? Oekraïners die waarden verdedigen aan de basis van hun bestaan: vrijheid en de mogelijkheid zelf hun leven in te richten. Ze doen dat  met de inzet van hun leven. Erkenning en diep respect valt hen ten deel. Daarnaast zijn velen in de rest van de wereld door wat er in Oekraïne gebeurt diep geraakt en zijn hulpverleners geworden. Inzet voor menselijke kernwaarden en met name voor de liefde, draagt eeuwig leven in zich, zoals uit het Pasen van Jezus blijkt. Mogen we er moed uit putten. Amen.

(Emeritus pastoor Reijnen).